Chính sách châu Phi của Mỹ liên tục “hứng đòn”
Hàng chục quân nhân Mỹ dự kiến sẽ rút khỏi Chad trong những ngày tới, giữa lúc Washington đang điều chỉnh lại chính sách an ninh ở khu vực đầy biến động của châu Phi.
Quân nhân Mỹ huấn luyện tác chiến cho đặc nhiệm Chad. Ảnh: USAFRICOM
Tờ Washington Post ngày 25-4 dẫn lời các quan chức ẩn danh cho biết việc tái bố trí có thể chỉ là tạm thời vì Mỹ dự định đàm phán với Chad về mối quan hệ an ninh song phương, bao gồm khả năng triển khai lại toán quân đã rời đi, sau cuộc bầu cử tổng thống tại quốc gia Trung Phi này vào ngày 6-5 tới.
Sự điều chỉnh trên sẽ ảnh hưởng đến gần 100 lính đặc nhiệm Mỹ đang đồn trú tại căn cứ không quân Adji Kossei ở thủ đô N’Djamena của Chad.
Một quan chức Mỹ nhấn mạnh rằng không giống như ở Niger, Chính phủ Chad không hủy bỏ thỏa thuận về “trạng thái lực lượng”, vốn chi phối quan hệ quân sự của N’Djamena với Washington. Quyết định rút lính đặc nhiệm khỏi Adji Kossei diễn ra sau những bất đồng giữa các quan chức Mỹ và Tướng Idriss Amine Ahmed, Tham mưu trưởng Không quân Chad, người cho rằng Washington không cung cấp tài liệu biện minh cho sự hiện diện quân sự của nước này ở N’Djamena, đồng thời yêu cầu phía Mỹ phải “dừng ngay” hoạt động tại Adji Kossei.
“Bắt tay” với Nga?
Như vậy, đây là đòn mạnh thứ hai chỉ trong một tuần giáng vào chính sách an ninh và chống khủng bố của Mỹ tại khu vực Tây và Trung Phi. Hôm 19-4, các quan chức cho biết Mỹ đã đồng ý rút hơn 1.000 quân nhân khỏi Niger trong những tháng tới.
Trong khi Mỹ tạm dừng hỗ trợ an ninh sau khi quân đội Niger lên nắm quyền hồi hè năm ngoái, các cuộc đàm phán vẫn tiếp tục, với việc Washington tìm cách buộc Niamey phải đồng ý với quá trình chuyển tiếp dân chủ. Tuy nhiên, cuộc họp căng thẳng vào tháng rồi đã khiến chính quyền quân sự Niger hủy bỏ thỏa thuận về trạng thái lực lượng và tuyên bố sự hiện diện của quân đội Mỹ là “bất hợp pháp”. Mỹ đã duy trì sự hiện diện ở Niger, bao gồm một căn cứ máy bay không người lái mới được xây dựng với kinh phí 110 triệu USD.
Không giống như ở miền Trung Sahel, Tướng Mahamat Idriss Deby Itno, người lãnh đạo Chad từ năm 2021, vẫn chưa kêu gọi binh sĩ Pháp rời đi. Nhưng ông đã thúc đẩy quan hệ với các nhà lãnh đạo ở Trung Sahel và với Nga, do vậy giới phân tích tin rằng việc Pháp rút quân là không thể tránh khỏi. Đầu năm nay, ông Deby đã tới Nga để gặp Tổng thống Vladimir Putin, người cho biết hai nước có “những cơ hội tuyệt vời để phát triển quan hệ song phương”.
Theo phát ngôn viên của chính quyền quân sự Niger, phái đoàn Mỹ đã nỗ lực yêu cầu quốc gia châu Phi này không thiết lập quan hệ với một số nước khác, trong đó có Nga.
Việc các cố vấn quân sự Mỹ rời khỏi Chad và Niger diễn ra khi Niger cũng như Mali và Burkina Faso (ở miền Trung vùng Sahel), đang quay lưng sau nhiều năm hợp tác với Washington và phát triển mối quan hệ đối tác với Nga hoặc ít nhất là tìm kiếm quan hệ an ninh chặt chẽ hơn với Mát-xcơ-va.
HẠNH NGUYÊN (Tổng hợp)