NATO cảnh báo Trung Quốc 

Tổng Thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg hôm 25-4 nhấn mạnh,  để duy trì mối quan hệ tích cực với phương Tây thì Trung Quốc phải ngừng hỗ trợ “chiến dịch quân sự đặc biệt” của Nga ở Ukraine.

Tổng Thư ký NATO  Jens Stoltenberg.

Theo ông Stoltenberg, sự giúp đỡ của Trung Quốc rất quan trọng đối với nỗ lực chiến tranh của Nga, bởi Bắc Kinh đang thúc đẩy nền kinh tế thời chiến của Mát-xcơ-va bằng cách chia sẻ các công nghệ cao như chất bán dẫn. “Năm ngoái, Nga đã nhập khẩu 90% thiết bị vi điện tử từ Trung Quốc. Số thiết bị này được sử dụng để sản xuất tên lửa, xe tăng và máy bay. Ngoài ra, Trung Quốc cũng đang nỗ lực hỗ trợ Nga về hình ảnh vệ tinh. Trung Quốc nói rằng họ muốn có mối quan hệ tốt đẹp với phương Tây nhưng Bắc Kinh lại tiếp tục châm ngòi cho cuộc xung đột vũ trang lớn nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến thứ hai. Họ không thể có cả 2 điều này” -  ông Stoltenberg nhấn mạnh.

Tổng Thư ký NATO cảnh báo, các đồng minh phương Tây không nên phụ thuộc vào Trung Quốc như từng phụ thuộc vào Nga. “Trước đây, chúng ta phạm sai lầm khi phụ thuộc vào nguồn dầu khí của Nga. Chúng ta không được lặp lại sai lầm đó với Trung Quốc. Việc phụ thuộc vào tài chính, nguyên liệu thô, công nghệ của Trung Quốc khiến chúng ta dễ bị tổn thương” - ông Stoltenberg nói thêm.

Đại sứ Mỹ tại NATO Julianne Smith trong một cuộc phỏng vấn cũng cho biết Trung Quốc đang tiếp tục bán công nghệ máy bay không người lái (UAV) và nguyên liệu thuốc súng cho Mát-xcơ-va. “Trung Quốc không thể tuyên bố hoàn toàn trung lập trong trường hợp này. Trên thực tế, họ đang chọn một bên” - bà Smith nói. Theo bà này, Mỹ “ngày càng nhận thấy Trung Quốc hỗ trợ về mặt vật chất cho Nga”. Số thiết bị có thể được sử dụng cho các mục đích quân sự và dân sự này đóng vai trò quan trọng trong việc giúp Mát-xcơ-va đạt được một số mục tiêu trong cuộc chiến tại Ukraine. 

Trong một tuyên bố chung mới đây, các ngoại trưởng Nhóm các nền công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) cũng đã kêu gọi Trung Quốc ngừng chuyển giao vật liệu và thành phần sản xuất vũ khí lưỡng dụng mà Nga đang sử dụng để thúc đẩy sản xuất quân sự.

Theo giới chức Mỹ, những vật liệu trên gồm lượng lớn thiết bị vi điện tử, UAV, công nghệ tên lửa hành trình và nitrocellulose mà Mát-xcơ-va dùng để sản xuất nhiên liệu đẩy cho vũ khí. Đặc biệt, 70% máy công cụ mà Nga nhập khẩu từ Trung Quốc trong quý IV-2023 “có thể được sử dụng” để sản xuất tên lửa đạn đạo.

Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 25-4 thông báo ông có kế hoạch thăm Trung Quốc vào tháng 5 trong bối cảnh 2 nước đang thúc đẩy mối quan hệ song phương. Song, nhà lãnh đạo xứ bạch dương không nêu thời điểm cụ thể. Hồi đầu tháng 4, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cũng đã tới Bắc Kinh, có cuộc gặp với các nhà lãnh đạo nước chủ nhà, gồm Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Chuyến công du của ông Lavrov được cho là nhằm chuẩn bị cho chuyến thăm của Tổng thống Putin tới Trung Quốc.

Đáp lại, Bắc Kinh bác bỏ những nỗ lực của Washington nhằm “bôi nhọ” hoặc “tấn công mối quan hệ bình thường giữa Trung Quốc và Nga”. Trung Quốc khẳng định, nước này kiểm soát việc xuất khẩu vật liệu lưỡng dụng sang Nga theo quy định của pháp luật.

Trong những năm gần đây, Trung Quốc tăng cường quan hệ thương mại và quân sự với Nga trong bối cảnh Mỹ và các đồng minh áp đặt các lệnh trừng phạt đối với cả 2 nước, đặc biệt là sau khi Nga phát động “chiến dịch quân sự đặc biệt” tại Ukraine. Dữ liệu hải quan Trung Quốc cho thấy, thương mại Trung Quốc - Nga đạt kỷ lục 240 tỉ USD vào năm 2023, tăng 26,3% so với năm 2022.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)